In een land wat de bakermat is van zoveel godsdiensten en culturen, is het niet verwonderlijk dat de kalender bol staat van religieuze festiviteiten. Iedere regio heeft haar eigen feesten en festivals. Als reiziger is het een extra reis beleving om een kleurrijk festival mee te kunnen maken.
Zie : www.beleven.org/feesten voor een volledige update.
De data scheelt per jaar, want heeft met de stand van de maan te maken.
Pongal is een oogstfestival uit Zuid-India en staat voor het gunstige begin van Uttarayana (de noordwaartse beweging van de zon, waardoor de dagen weer langer worden). Te vergelijken met bijvoorbeeld Thanksgiving in Amerika. Het is een feest waarbij de Indiase boeren de natuur bedanken voor de oogsten van het land. Ook de heilige koeien worden extra verwend en vrouwen brengen kleurrijke kolams, gelukbrengende patronen, aan voor hun huizen. Het feest duurt vier dagen. De eerste dag is gewijd aan de regen. Dit is een ‘slechte’ dag. Iedereen ruimt die dag zijn huis op en verbrandt zijn oude spullen. De tweede dag is gewijd aan de zon; iedereen koopt nieuwe spullen, maakt buiten een nieuwe kook plaats en kookt daarop rijst in melk en water, genaamd Pongal.
Als de pot over kookt betekent dit dat men een goed jaar krijgt. Mensen vragen dan ook aan elkaar of ze een goede Pongal hebben gehad. De derde dag is gewijd aan het vee. Al het vee wordt versierd. De horens van de koeien worden geverfd, ze krijgen een bloemenkrans en ballonnen omgeknoopt en er wordt een offer voor de koeien gehouden. De vierde dag is een familiedag. Gezinnen gaan samen familie bezoeken.
Woestijnfestival – Jaisalmer ( rond 12-14 februari)
De amberkleurige stad Jaisalmer verrijst als een sprookje uit het hart van de Thar woestijn. Een indrukwekkend fort met al zijn praal en pracht, uit geel zandsteen gehouwen, domineert de stad. De Bhati Rajputs van Jaisalmer waren heersers die van de op de karavanen geheven belasting leefden. De karavanen waren geladen met kostbare zijden stoffen en kruiden en brachten de stad een grote weelde. Gedurende jaren beleefde Jaisalmer gouden tijden. Toen de handel zich meer begon te richten op de scheepsvaart rond de haven van Mumbai (Bombay), betekende dit het verval van Jaisalmer. Maar het woestijnfort bezit nog altijd zijn mystieke sfeer. De beste tijd om de stad te bezoeken is gedurende het Woestijnfestival in februari, wanneer de stad zindert van de bruisende energie. Er is een parade van kamelen, een hele kleurrijke optocht met dansers, muziek en mensen in hun mooiste kleurige sari’s en prachtige tulbanden. Een schoonheidswedstrijd trekt de meeste aandacht van de plaatselijke mannen. Traditionele dansen, spannende wedstrijden, zoals het opbinden van tulbanden, touwtrekken, een cricketwedstrijd en races voor kamelen zijn de echte festival trekkers.
Holi – geheel India (rondom maart)
Holi of Holi Phagua is een kleurrijk hindoefeest dat jaarlijks gevierd wordt in heel India en Nepal. In feite is het een combinatie van lentefeest, verlossingsfeest en nieuwjaarsfeest. Holi staat in het teken van het begin van een nieuw seizoen, de lente, en daarom spreekt men ook wel van lentefeest of oogstfeest, omdat het in India samenvalt met de graanoogst. Holi wordt ook beschouwd als een overwinningsfeest: de overwinning van het goede op het kwade. Aan de vooravond van Holi is het Holika Dahan. Er wordt een brandstapel gemaakt en een hand rijst in het vuur gegooid, wat geldt als een symbolische verdrijving van het kwaad. Tijdens de ceremonie wordt gebeden, gezongen en gedanst. Na het verbrandingsfeest keert men huiswaarts om de volgende dag terug te keren bij de brandstapel. Men besmeert elkaar dan met as. ‘s Middag besprenkelt men elkaar met parfum en rode en groene kleurstof als teken van vriendschap, hoop en liefde. Men wenst elkaar op deze manier geluk en voorspoed toe.
Holi is een vrolijk feest voor alle hindoes, zonder onderscheid van rangen, kasten en standen. Tijdens het feest brengt men bezoek aan familie. Als buitenstaander word je niet ontzien. Trek daarom oude kleding aan, want je loopt grote kans dat je deze dag overgoten wordt met gekleurde poeders.
Olifantenfestival - Jaipur ( rondom maart)
Het Olifantenfestival is één van meest populaire festivals van Jaipur en wordt gevierd in de periode van Holi. Het Olifantenfestival begint met een levendige optocht waar niet alleen olifanten, maar ook paarden en kamelen prachtig worden versierd met kleurige kleden, bloemmotieven in verf en glitters. Er zijn diverse races en wedstrijden zoals de verkiezing van de mooist versierde olifant. Vanuit een groot deel van India komt de bevolking naar Jaipur om het festijn te beleven, uiteraard in hun mooiste kleding!
Teej Festival - Jaipur (rondom juli)
Tijdens het Teej Festival bidden getrouwde vrouwen voor een gelukkig en lang huwelijk tot Parvati en Shiva. Het festival wordt overal in Rajasthan gevierd en is het kleurrijkst in Jaipur. Joohlas (schommels) worden in bomen opgehangen en met bladeren en bloemen versierd. In Jaipur wordt een beeld van de godin Parvati getoond in een kilometer lange processie vergezeld door versierde olifanten, kamelen, paarden, en praalwagens. Overal is er levendige muziek en wordt er gedanst.
Dussera festival – overal in India, maar zeer bijzonder in Mysore (rondom oktober)
Eén van de belangrijkste festivals in Zuid-India is het Dussera festival. Het is een hindoefestival waarbij, de overwinning van het goede op het kwade wordt gevierd. Er zijn veel legendes over Dussera. Het bekendste verhaal gaat over godin Durga die rijdend op een leeuw de demon met buffelhoofd Mahishasura doodt. Hij terroriseerde de Devas en hun koning Indra. Een ander verhaal komt uit de Ramayana, een hindoeïstisch heldenepos waarin uiteindelijk ook een boosaardige koning wordt verslagen. Tijdens het tiendaagse festival neemt de Ramayana een belangrijke plaats in. Het festival heeft geen beperkingen qua kasten. Iedereen kan meedoen en op eigen wijze Durga vereren. Het is dan ook een groot volksfeest. De huizen worden opnieuw geschilderd en het gezin wordt in nieuwe kleding gestoken. Iedere wijk of dorp heeft een tent ingericht voor Durga.
Teej Festival - Jaipur (rondom juli)
Tijdens het Teej Festival bidden getrouwde vrouwen voor een gelukkig en lang huwelijk tot Parvati en Shiva. Het festival wordt overal in Rajasthan gevierd en is het kleurrijkst in Jaipur. Joohlas (schommels) worden in bomen opgehangen en met bladeren en bloemen versierd. In Jaipur wordt een beeld van de godin Parvati getoond in een kilometer lange processie vergezeld door versierde olifanten, kamelen, paarden, en praalwagens. Overal is er levendige muziek en wordt er gedanst.
Dussera festival – overal in India, maar zeer bijzonder in Mysore (rondom oktober)
Eén van de belangrijkste festivals in Zuid-India is het Dussera festival. Het is een hindoefestival waarbij, de overwinning van het goede op het kwade wordt gevierd. Er zijn veel legendes over Dussera. Het bekendste verhaal gaat over godin Durga die rijdend op een leeuw de demon met buffelhoofd Mahishasura doodt. Hij terroriseerde de Devas en hun koning Indra. Een ander verhaal komt uit de Ramayana, een hindoeïstisch heldenepos waarin uiteindelijk ook een boosaardige koning wordt verslagen. Tijdens het tiendaagse festival neemt de Ramayana een belangrijke plaats in. Het festival heeft geen beperkingen qua kasten. Iedereen kan meedoen en op eigen wijze Durga vereren. Het is dan ook een groot volksfeest. De huizen worden opnieuw geschilderd en het gezin wordt in nieuwe kleding gestoken. Iedere wijk of dorp heeft een tent ingericht voor Durga.
Divali – geheel India (rondom oktober)
Het lichtfeest Divali, ook genoemd Deepavali, Diwali of Deevali is één van de belangrijkste hindoefeesten. Het symboliseert de overwinning van het goede over het kwaad, overwinning van het licht over de duisternis, overwinning van de gelukzaligheid over de onwetendheid. Tijdens het feest worden binnenshuis en op de erven kleine lichtjes (diya's) aangestoken. Deze lampen zijn gemaakt van klei, waarin de lichtjes aangemaakt worden met als brandstof geklaarde boter Deze lampjes noemt men diya. Hoe rijker men is, hoe meer diya's men gebruikt. In rijen worden ze op vensterbanken, balkonbalustrades en langs de dakrand geplaatst. Tijdens het feest eet men veel zoetigheid en wordt vuurwerk afgestoken. Divali is een vrolijk feest en wordt vooral gevierd in familieverband.
Pushkar Fair - Pushkar (rondom november)
Ieder jaar in de heilige hindoemaand Kartika verandert het slaperige Indiase dorp Pushkar in een spektakel dat zijn weerga niet kent. Vanuit alle uithoeken van de deelstaat Rajasthan trekken kamelenhandelaren met hun kuddes naar het anders zo rustige plaatsje aan het meer, om daar op tijd te arriveren voor Kartik Purnima (volle maan), de officiële begindatum van de Pushkar Fair. Ook al is handel de belangrijkste reden voor samenkomst is, draagt de markt het karakter van een groot feest. Op de markt zijn allerlei soorten dieren te koop: ezels, geiten, paarden, stieren, maar bovenal kamelen. Deze kamelenmarkt is de grootste in India en is een bonte verzameling van mensen en dieren, geuren en kleuren, kortom: een gebeurtenis die je eigenlijk niet mag missen als je die periode in India bent. Een kwart miljoen mensen genieten van deze spectaculaire gebeurtenis, die wordt omlijst door muziek, dans en optredens vuurspuwers en koorddansers. Voor veel Indiërs is de kamelenrace door de zandduinen het hoogtepunt van het festival. De Pushkar Fair is een walhalla voor fotografen; de lokale vrouwen dragen hun meest mooie sari’s en gaan getooid met fonkelende sieraden. De mannen hebben felgekleurde tulbanden boven hun enorme snorren en dragen schoenen met omgekrulde neuzen onder hun witte dhoti’s. Onvergetelijke ervaring!
Kloosterfestivals in Ladakh
Ladakh is bekend vanwege de grote gelijkenis met Tibet. Dat geldt niet alleen voor de prachtige vergezichten, het ongerepte en uitgestrekte landschap, maar ook voor de waardevolle kloosters met hun schat aan oorspronkelijke wandschilderingen, godenbeelden, thanka’s en kloosterfestivals. Tijdens deze, doorgaans twee dagen durende, festiviteiten vindt er een wervelende show plaats van kleurrijke gemaskerde dansers. De monniken beelden in hun schitterende (soms eeuwenoude) kostuums en angstaanjagende maskers de verschillende goden uit en vertellen zonder woorden hun verhaal van de overwinning op het kwaad.
Elk klooster in Ladakh heeft zijn eigen jaarlijkse kloosterfestival waar van heinde en verre de lokale bevolking naar toe reist om de kleurrijke dansen van de monniken bij te wonen en van de lama's de zegen voor het komende jaar te ontvangen. Maar er wordt ook uitbundig gedanst en gezongen, heerlijke hapjes gegeten en volksspelen gespeeld. De voormiddagen van het feest worden telkens gevuld met dansen De monniken van het klooster trainen jaren lang om de religieuze verhalen goed te kunnen uitbeelden. De verhalen die gedanst worden zijn legendes, die over het goed en kwaad vertellen en zodoende de lokale bevolking informeren over het boeddhistisch gedachtegoed. Er zijn ook altijd grappige figuren in de dans aanwezig, die proberen om de toeschouwers aan het lachen te krijgen.
