Verborgen Plekjes van Cuba

Nederlands/Belgisch paspoort

Voor Cuba is een geldig Nederlands paspoort/Belgisch Internationale reispas vereist. Dit paspoort dient na terugkomst nog 6 maanden geldig te zijn. Kinderen en baby’s hebben ook een eigen reisdocument nodig om naar het buitenland te reizen.

Vanaf 01 januari 2022 is het verplicht voor vertrek een toestemmingsformulier van de overheid in te vullen. Dit toestemmingsformulier kan hier ingevuld worden.

Toeristenvisum

Je hebt voor Cuba een toeristenvisum nodig, in dit geval een toeristenkaart die je ingevuld dient mee te nemen. Deze kun je voordelig en snel regelen via www.cubavisum.eu . Je ontvangt de toeristenkaart dan binnen 2 werkdagen. Je kunt kiezen voor een blanco toeristenkaart die je zelf thuis invult, of je kunt deze laten invullen tegen een kleine meerprijs. Deze toeristenkaart is 30 dagen geldig vanaf binnenkomst in Cuba. 

Via deze website kun je overigens ook een wegengids en/of Capitool reisgids Cuba bijbestellen, zodat de voorpret echt kan beginnen.

Polisblad ziektekostenverzekering

Tevens kunnen ze je bij de douane in Cuba vragen om een bewijs van een ziektekostenverzekering. Soms is het voldoende je zorgpas te laten zien, maar soms willen ze echt een polisblad zien. Vraag daarom bij je zorgverzekering om een Engelstalige vertaling van je polisblad. Als je dit niet kunt laten zien, word je verplicht ter plekke een Cubaanse ziektekostenverzekering af te sluiten.

Tussenstop Amerika

Let op: Heb je een vlucht naar Cuba die een tussenstop in Amerika maakt? Dan is de toeristenkaart niet geldig en heb je een ‘roze visum’ nodig. Ook heb je een ESTA (Electronic System for Travel Authorization) nodig. Deze kun je online aanvragen.

Heb je een andere nationaliteit, vraag dan na bij je ambassade of je in aanmerking komt voor een Cubaanse toeristenkaart.

Geld & valuta

Cuba hanteert sinds 2021 nog maar één valuta, de CUP (Cuban Peso). Was dit voorheen de valuta waar alleen de lokale bevolking mee betaalde, nu is deze voor iedereen, ook de toeristen. 

Pinnen en creditcard

Helaas is pinnen met je bankpas in Cuba nog maar weinig mogelijk. Er zijn wel een aantal pinautomaten, maar vaak werkt je bankpas hier niet. Zorg in ieder geval dat je pinpas op werelddekking staat, anders werkt deze zeker niet. Je kunt vaak wel pinnen met je creditcard. Let op dat met name VISA en Mastercard worden geaccepteerd. American Express wordt niet geaccepteerd. Als je pint of betaalt met je creditcard, worden hier wel extra kosten voor gerekend, bovenop de kosten die je bank berekent.

MLC Debet Card

Sinds juni 2021 is er een Cubaanse debet card in omloop, de MLC debet card (in Cuba wordt met MLC de Amerikaanse dollar bedoeld). Met deze kaart moet het makkelijker worden voor toeristen om te betalen, om te pinnen en om een borg te betalen bij autoverhuurbedrijven.

De kaart wordt uitsluitend verkocht in de CaDeCa’s (Casas De Cambio) en kan alleen worden aangeschaft door toeristen. Cadeca’s zijn aanwezig in bijna elke stad en de grotere airports. De kaart is al opgewaardeerd met een bedrag van USD 200, USD 500 of USD 1,000. De kaart is 2 jaar geldig en is niet persoonsgebonden.

Om de kaart aan te schaffen mag je helaas niet betalen in US Dollars. Je kunt wel betalen in Euro’s. De bankpas kost in de aanschaf USD 5 (dit wordt van het saldo afgehaald) en je krijgt hier ook een bonnetje van die je goed moet bewaren. Bij vertrek naar Nederland kun je het resterende saldo weer opnemen (minimale waarde USD 5). Dit wordt dan uitbetaald in een op dat moment beschikbare currency. 

Op de kaart zit een pincode zodat je bij pinautomaten eventueel ook geld kan opnemen. Je pint dan in CUP, niet in dollars. Het is niet mogelijk om op deze kaart geld te zetten via bijvoorbeeld je creditcard of bankpas. Het is verder mogelijk om je saldo en de laatst uitgevoerde transacties op te vragen en je pincode te wijzigen.

Het is niet verplicht voor reizigers om een kaart aan te schaffen, maar het kan wel zijn dat autoverhuurbedrijven dit verplicht gaan stellen in de komende periode. Dit is echter nog niet zeker. Het is wel fijn om de kaart te hebben en het in ieder geval daarvoor te gebruiken, als je een auto hebt gehuurd. Je kunt meteen bij aankomst op de luchthaven bij een Cadeca een MLC Debet card van USD 200 aanschaffen. Met deze MLC card kun je in MLC winkels ook goederen, eten en drinken kopen.

Geld wisselen

Een andere makkelijke manier om CUP te verkrijgen, is door contante Eurobiljetten in kleine coupures (maximaal € 50 biljetten) mee te nemen en alvast bij aankomst op de luchthaven wat geld te wisselen voor CUP. Later kun je dan in de steden geld wisselen bij een wisselkantoor (Cadeca), bank of hotel. Hierbij hanteert een Cadeca meestal een betere koers en een hotel een slechtere koers. Tel bij de balie altijd duidelijk het geld dat je geeft en tel het geld dat je krijgt bij de balie na, om misverstanden te voorkomen. Als je geld wisselt bij een bank, heb je je paspoort nodig. Let op: US Dollars worden niet geaccepteerd in Cuba!

De CUP kun je buiten Cuba niet meer omwisselen. Let er dus op dat je aan het einde van je reis niet teveel CUP overhoudt of dat je deze in Cuba nog omwisselt voor Euro’s.  

Klimaat

Cuba heeft een subtropisch klimaat. Dit betekent dat het er het gehele jaar aangenaam warm en er een droog en nat seizoen is. In onze wintermaanden is het in Cuba het droge seizoen en het koelst met een gemiddelde temperatuur van 25 graden in januari-februari. De nachten kunnen fris zijn.

Vanaf mei begint het regenseizoen die loopt tot oktober en het wordt ook warmer. Het regent niet de hele dag maar er kunnen in de loop van de middag een paar korte, hevige regenbuien vallen. In juli-augustus ligt de gemiddelde temperatuur rond de 30 graden.

In september-oktober valt het orkaanseizoen, al wil dit de laatste jaren nog wel een beetje verschuiven.

Beste reistijd

De beste reistijd is in het droge seizoen, dus tussen november en april, met uitzondering van de feestdagen wanneer het erg druk kan zijn. Er valt in deze periode weinig regen en het is niet te warm.

Reisvaccinaties

Officieel is voor een bezoek aan Cuba geen vaccinatie verplicht, tenzij je uit een met gele koorts besmet gebied komt. Wel worden de volgende vaccinaties aangeraden: DTP en Hepatitis A.

Laat je altijd ruim voor aanvang van je reis adviseren over benodigde vaccinaties.  Lees onze reisvaccinaties pagina voor meer informatie.

Gezondheidsadviezen

Een vakantie in de zon is heerlijk maar de zon is in Cuba een stuk sterker dan in Nederland. Doe vooral in het begin rustig aan met de zon en ontwijk de heetste uren van de dag. Neem een zonnebril mee en een hoed of een pet.

Smeer je goed in met een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor en let vooral op in de zee of in het zwembad. Door het heerlijke koele water lijkt het alsof je niet verbrandt maar het water versterkt de zonnestralen juist. Let vooral op met kinderen. Een kinderhuidje is nog erg gevoelig.

In de tropische warmte verbruik je veel vocht. Een tekort kan zorgen voor flinke hoofdpijn. Wij raden aan om vooral veel water te drinken en geregeld even uit de zon te gaan.

In Cuba kun je het hele jaar door last hebben van muggen, dus neem muggenwerende crème of spray met DEET mee.

Gezondheidszorg in Cuba

 De kwaliteit van de gezondheidszorg in Cuba is erg goed. Voor toeristen is deze wel heel erg duur. Zorg dat je een goede verzekering hebt en dat je een vertaling in het Engels of Spaans van je polisblad meeneemt. Iedere grote stad heeft een ziekenhuis waar je als toerist terecht kunt. En bijna ieder groter hotel heeft een dokter in huis waar je met klachten terecht kunt. De kosten hiervan liggen lager dan van een ziekenhuis.

In de drogisten en apotheken is lang niet altijd alles voorradig, dus vergeet je eigen medicijnen niet en zorg dat je zelf de belangrijkste middeltjes meeneemt, zoals paracetamol, reispilletjes, pleisters, jodium, middeltje tegen diarree etc.

Cuba is een prachtig en bijzonder gastvrij land en Cubanen zullen alles doen om toeristen zich welkom te laten voelen.  Helaas staat Cuba momenteel voor een uitdagende situatie, door beperkter verkrijgbare middelen. Deze situatie speelde overigens al voordat orkaan Ian het westen van Cuba bereikte.

Het is daarom belangrijk dat je op de hoogte bent van de huidige situatie ter plaatse en met reële verwachtingen op reis gaat.

Levensmiddelen

Drinkwater in flessen is moeilijk te krijgen vanwege tekort aan plastic. Door de aanhoudende problemen tussen Oekraïne en Rusland zijn er leveringsproblemen met plastic, maar ook steeds vaker met voedingsmiddelen en grondstoffen. De menukaart in Paladares (restaurantjes van particulieren) en hotels wordt daarom beperkter. Let wel: honger lijden is er niet bij, maar variatie aanbrengen wordt lastiger. Het tekort aan grondstoffen maakt dat de puzzel steeds moeilijker is op te lossen. Feit is wel dat Cubanen gewend zijn hiermee om te gaan, want zij hebben hier al vele jaren af en aan mee te maken. De creativiteit van de Cubaanse koks is haast oneindig, waardoor toeristen kunnen blijven genieten van de Cubaanse keuken, met name in de Paladares. Heb je een rondreis bij ons geboekt, dan krijg je bij aankomst een lijst met Paladares in verschillende plaatsen waar je nog goed kunt eten. Zelf ter plaatse boodschappen doen is momenteel zeer lastig door de beperkte voorraden in de winkels en supermarkten.

Brandstof en stroom

Cuba kampt met periodes met een tekort aan brandstof. Toeristische voertuigen zoals huurauto’s en touringcars krijgen wel prioriteit, maar soms zorgt dit ervoor dat je 2 of 3 tankstations langs moet om benzine te krijgen.

Naast leveringsproblemen heeft de Cubaanse brandstofvoorraad een flinke deuk opgelopen door de recente brand in de olietanks in Matanzas. Mede hierdoor hapert ook de stroomvoorziening, waardoor zogenoemde black-outs vaker voorkomen dan we gewend zijn. Ook orkaan Ian heeft ervoor gezorgd dat de stroom en ook het internet vaker uitvalt.

Geld

De geldsituatie in Cuba is al een hele tijd ingewikkelder dan op andere bestemmingen. Pinautomaten werken momenteel helaas niet. Het is dus erg belangrijk dat je voldoende contant geld meeneemt. Let op: dit moeten wel Euro’s zijn en geen US dollars, want dollars worden niet geaccepteerd in Cuba!

In geval van een rondreis, meet & greet of excursie in Havana op de dag na aankomst zal de gids je uitgebreid uitleg geven over de Cubaanse geldstromen. Overal moet je dus hoofdzakelijk afrekenen in contanten. We adviseren je om een bedrag tussen de 70 en 100 Euro per persoon per dag mee te nemen. Dit is uiteraard ook afhankelijk van de vooraf geboekte excursies. Dit geld kun je wisselen bij een bank, Cadeca wisselkantoor of bij de (grotere) hotels. Betalen per creditcard is met name in de grotere hotels wel mogelijk.

Let op: je kunt Cubaans geld niet meer terugwisselen op de luchthaven voor vertrek naar Nederland. Zorg dus dat je dit opmaakt voordat je naar Nederland terugreist.

Autohuur

Stel niet te hoge verwachtingen aan je huurauto in Cuba. Bekijk je huurauto met een Cubaanse blik. Het zijn prima auto's om het land mee te doorkruizen, maar het zijn niet de nieuwste auto's. We raden ten zeerste aan om onze 'Ophaalassistentie huurauto' bij te boeken. Deze persoon helpt je bij het ophalen en controleren van de auto. Wel zo handig, vooral als je Spaans niet al te best is, want het personeel bij het verhuurkantoor spreekt amper tot geen Engels. Bij problemen met het ophalen van de auto of met de auto zelf heb je op deze manier iemand bij je die het meteen ter plekke voor je regelt.

Advies

Het lokale leven op Cuba staat momenteel voor behoorlijk wat uitdagingen. Het is daarom belangrijk om met een open mind en een flexibele instelling op reis te gaan.

Wil je er in ieder geval van verzekerd zijn dat je te allen tijde kunt beschikken over schoon drinkwater, dan raden we je aan een goede waterfilterfles mee te nemen op reis. Je kunt in een echte goede waterfilterfles gewoon lokaal kraanwater doen, want het filter in de fles zuivert het water voor 99,99%. Je kunt zo’n waterfilterfles op verschillende plekken bestellen. In samenwerking met onze lokale agent hebben wij een samenwerking met de duurzame online winkel https://www.johnnyjungle.nl . Bestel je via hen de Lifestraw waterfilterfles, dan krijg je met de kortingscode “Johnnycuba10” 10% korting op de aankoop (exclusief verzendkosten).

Neem vanuit Nederland een voorraadje snacks mee, zoals mueslirepen, sultana’s etc. Zo heb je onderweg tijdens je rondreis in ieder geval altijd iets bij de hand als je trek krijgt.

Neem ook een zaklantaarn of hoofdlamp mee, zodat je bij stroomuitval in ieder geval je weg kunt vinden in het donker.

Zorg dat je SD-kaartjes voldoende ruimte hebben om al die mooie foto's te kunnen nemen tijdens je vakantie. Cuba is een erg fotogeniek land! Neem een extra accu of batterijen mee voor je camera, zodat je reserve hebt mocht je door stroomuitval je camera niet goed hebben kunnen opladen. En vergeet uiteraard je wereldstekker niet.

Als je iemand wilt fotograferen in Cuba, vraag dan altijd om toestemming aan die persoon. Soms wordt hier geld voor gevraagd.

Let op: militaire gebouwen en terreinen, luchthavens, havens en politie mogen niet gefotografeerd worden. Musea en sigarenfabrieken hebben elk hun eigen regels, dus let hierop en respecteer ze.

Vanwege het subtropische klimaat is de temperatuur redelijk stabiel en warm. Neem daarom luchtige kleding mee. Voor de avonden en de hoger gelegen gebieden kun je het best een vest of jas meenemen. Neem ook wat shirts met lange mouwen en lange broeken mee tegen de muggen aan het einde van de dag. Ben je van plan veel te wandelen, zowel in de steden als in de natuur, neem dan zeker goede wandelschoenen mee. Reis je in het regenseizoen, dan kun je ook nog een regenjas meenemen.

Vanwege het klimaat is een pet of hoed, zonnebril en zonnebrandcrème aan te raden om jezelf te beschermen tegen de zon.

Bellen in Cuba

Over het algemeen kun je bellen met je Nederlandse mobiele telefoon in Cuba, maar controleer dit voor vertrek altijd bij je provider. Het is echter niet aan te raden, omdat de belkosten enorm hoog zijn. Je kunt de tarieven controleren bij je provider. Ook internationaal bellen vanuit je hotel is erg prijzig. Tegenwoordig kun je een Cubaanse simkaart aanschaffen zodat je tegen lokaal tarief kunt bellen. Zie hieronder.

Internet in Cuba

Het dataverkeer met je mobiele telefoon met een Nederlandse simkaart is erg duur in Cuba. Tegenwoordig kun je een Cubaanse simkaart aanschaffen zodat je van mobiel internet gebruik kunt maken tijdens je reis, wat erg handig is. Je kunt deze van tevoren online al bestellen en bij aankomst op de luchthaven ophalen.

Je kunt ook gebruik maken van wifi op verschillende plekken, maar dit werkt anders dan je gewend bent. Om van wifi-internet gebruik te maken, heb je een prepaidkaart nodig. Dit geldt voor wifi in openbare ruimtes maar ook voor wifi in hotels.

Deze kaarten kun je verkrijgen bij ETECSA (Empresa de Telecomunicaciones de Cuba S.A.) kantoren. Voor CUC 1 of 2 koop je een kaartje van 1 uur en een kaartje voor 5 uur wifi kost CUC 5. Deze laatste is echter niet vaak verkrijgbaar. Het is aan te raden meteen een aantal kaartjes te kopen, omdat je niet overal een ETECSA kantoor vindt en je er soms een tijd in de rij moet staan. In sommige hotels verkopen ze hun eigen kaartjes voor de wifi. Een wifi-kaart is vanaf activatie 30 dagen geldig. Log altijd uit als je klaar bent met het gebruik van de wifi, anders loopt de teller door.

Je kunt meestal gebruik maken van wifi in de lobby van een hotel en in openbare ruimtes, zoals sommige parken en pleinen. Je herkent deze plekken aan de groepjes mensen die op die plekken druk in de weer zijn met hun mobiel.

Langzaamaan komt er wat meer gratis wifi beschikbaar in de hotels in Cuba, maar dit is nog zeer beperkt.

De netspanning in het gehele land bedraagt 110 Volt. In de grotere hotels zul je ook stopcontacten voor 220 volt vinden. Er wordt gebruik gemaakt van een ander stopcontact, veelal voor een Amerikaanse stekker, dus je hebt een adapter of wereldstekker nodig. Deze kun je het beste in Nederland al aanschaffen.

Het stroomnetwerk in Cuba is redelijk onstabiel, waardoor de stroom nog wel eens wil uitvallen. Reservebatterijen of -accu voor je camera, een powerbank en een zaklamp zijn een handige extra luxe om bij je te hebben op reis in Cuba.

Hoewel Cubanen officieel geen fooi aan mogen nemen, zijn fooien een belangrijk deel van hun inkomen. Iedereen verwacht dan ook een fooi. Je betaalt fooien het liefst in CUC. Hieronder vind je een richtlijn.

Kamermeisjes: ca. CUC 0,50 per kamer per nacht
Lokale gids: ca. CUC 1 – 1,50 per persoon per dag
Privéchauffeur: ca. CUC 0,50 per persoon per dag
Restaurants: ca. 10% op het totale bedrag
Taxichauffeur: je kunt het bedrag naar boven afronden

Cuba staat erom bekend dat het eten vrij eentonig is. Dit is ook zo als je veel in de (staats)restaurants en hotels eet. Tegenwoordig heb je echter veel paladares waar je heerlijk kunt eten en soms verrassend andere gerechten kunt vinden.

Bekendste en kenmerkende gerechten

Het voornaamste eten dat je in Cuba vindt, bestaat uit kip of varkensvlees met rijst en zwarte bonen. Soms vind je hier een variatie op in combinatie met bakbananen, zoete aardappel, cassave of pompoen. Voor toeristen wordt er ook wel vis, garnalen of rundvlees geserveerd, maar deze is niet altijd beschikbaar. Behalve ui en knoflook vind je weinig pittige kruiden in de gerechten. Een ander traditioneel gerecht is ropa vieja, een gerecht van draadjesvlees. Dit is in Cuba een feestgerecht en zeker het proberen waard. Voor vegetariërs is er op Cuba helaas vooralsnog weinig keuze. Houd hier rekening mee.

Paladar

De staatsrestaurants bieden geen grote variëteit aan gerechten. Tegenwoordig heb je echter steeds meer paladares, particuliere restaurantjes. Dit zijn over het algemeen kleine restaurantjes en soms dineer je echt bij mensen thuis. Hier vind je een veel betere kwaliteit en service dan in de staatsrestaurants. Reis je met een gids, vraag dan altijd of hij een paladar kan aanraden, want soms zijn ze moeilijk te vinden. Of vraag ernaar bij de receptie van je hotel of de gastvrouw van je casa particular. Sommige zijn ook online te vinden, maar aangezien je tijdens je reis niet veel gebruik kunt maken van internet, zul je je huiswerk thuis al moeten doen.

Dranken

Je kunt overal water met of zonder prik kopen. Sapjes vind je vaak in pak of blik, alleen in de grotere hotels kun je ze vers krijgen. Thee is niet overal te krijgen. In Cuba drinken ze hun koffie sterk en in kleine kopjes (café cubano), vaak met veel suiker. Bestel je koffie in je hotel, dan krijg je vaak slappere koffie dan je gewend bent.

De meest voorkomende alcoholische dranken zijn bier en rum. Cubanen drinken rum vaak puur, maar je vindt ze ook in allerlei mixjes en cocktails. Een bekende Cubaanse mix is de cuba libre, een mix van rum en cola. Een hele bekende cocktail met rum is de mojito. Je kunt ook om een non-alcoholische cocktail vragen.

Veilig eten en drinken

Je kunt water niet uit de kraan drinken. Het kan behoorlijk warm worden in Cuba, dus zorg ervoor dat je voldoende drinkt en altijd water bij je hebt. Dit kun je overal kopen in verzegelde flessen. Wees heel voorzichtig met salades en geschild fruit. Ze kunnen gewassen zijn met kraanwater en bacteriën bevatten waarvan je ziek kunt worden. Wees ook voorzichtig met ijsblokjes.

Cuba kent geen strenge gebruiken, maar sommige dingen zijn handig om te weten als je op reis bent in het land.

De Cubanen

Cubanen zijn vriendelijke mensen die in een land wonen waar de leefomstandigheden niet zo goed zijn als bij ons. Ze knopen graag een gesprek met je aan. Soms omdat ze oprecht geïnteresseerd in je zijn en graag meer over het leven in je land willen weten. Soms blijkt aan het einde van het verhaal dat ze je toch ook wel iets willen verkopen. Ben je niet geïnteresseerd, blijf dan beleefd en wijs het vriendelijk af. Zij zullen hier geen probleem van maken, ze hebben het immers in ieder geval geprobeerd. En vergeet niet dat ze soms dus echt gewoon meer van je willen weten en dat het dus niet altijd een inleiding tot een verkoopgesprek is.

Het omgekeerde geldt ook: je kunt altijd een local aanspreken als je de weg wilt weten of naar iets op zoek bent. Als ze je kunnen helpen, zullen ze dat zeker doen of ze zullen een bekend inschakelen die je verder kan helpen.

Muziek en dans

Een belangrijk onderdeel van de cultuur en van het dagelijkse leven is muziek. Tijdens je reis zul je dan ook uitgebreid kennismaken met de vrolijke Cubaanse muziek. Overal wordt door groepjes muziek gemaakt. Je kunt ook naar een van de vele optredens gaan. Overdag maar vooral ’s avonds wordt er ook veel gedanst. Ga zeker kijken hoe los in de heupen de locals zijn en schroom niet om mee te dansen.

Kleding

De kledingstijl in Cuba is casual. Mannen en vrouwen besteden graag aandacht aan hun uiterlijk en vrouwen dragen graag strakke kleding en make-up. ’s Avonds bij het uitgaan komen zowel mannen als vrouwen goed verzorgd voor de dag.

Carnaval

Cubanen zijn gek op feesten en festivals. Op verschillende plekken wordt carnaval gevierd maar het wordt het grootst gevierd in Santiago de Cuba, achter in juli. Een week lang is het hier één groot feest, met muziek, optredens en parades. Echt een aanrader om dit mee te maken. Wil je tijdens carnaval in Santiago de Cuba zijn, boek dit dan ruim van tevoren. In augustus wordt carnaval in Havana gevierd, maar dit is niet zo groots en bruisend als in Santiago de Cuba.

Huurauto

Een makkelijke manier om door het land te reizen is met een huurauto. De wegen tussen de grotere steden en belangrijkste toeristische plaatsen zijn over het algemeen redelijk goed. Wijk je van deze grotere wegen af, dan verandert ook de kwaliteit van de wegen. De kleinere, provinciale wegen zijn een stuk minder goed: ze zijn niet altijd (helemaal) geasfalteerd en ze hebben nogal wat kuilen en gaten.

De bewegwijzering is ook niet overal even goed. Het is aan te raden om een navigatie-app op je mobiel te zetten en daar de kaart van Cuba op te downloaden, zodat je deze offline kunt gebruiken. Wees ook niet bang om af en toe de hulp van een Cubaan in te schakelen als je de weg niet kunt vinden. Het helpt dan wel als je een klein woordje Spaans spreekt, je een offline vertaal-app op je mobiel hebt of een taalgidsje bij je hebt.

Rijden in Cuba is verder niet moeilijk en de wegen zijn rustig. Let wel op dat je onderweg ook andere weggebruikers tegen kunt komen, zoals fietsers, paard en wagen of loslopende dieren. De wegen zijn ook niet verlicht dus voorkom rijden na zonsondergang. Houd er rekening mee dat het in Cuba al rond 18.00 uur donker is.

De autoverhuurbedrijven zijn geen commerciële bedrijven maar eigendom van de staat. Je zult merken dat een auto huren in Cuba dan ook duurder is dan in de meeste andere landen. Als je een auto huurt, boek je een bepaalde autocategorie. Hieronder vallen een aantal autotypes en je weet dus niet van tevoren welk autotype je ter plaatse zult krijgen. Om het ophalen van de auto te vergemakkelijken en om misverstanden te voorkomen, zal een vertegenwoordiger van ons lokale agentschap met je meegaan om de auto op te halen. Deze zal zorgen dat het ophalen van de auto goed verloopt.

Als je door het land gaat reizen met een huurauto, zorg er dan voor dat je geen grote koffer meeneemt, maar liever een kleine koffer of weekendtas. De kofferruimte in de auto’s in Cuba is namelijk vrij beperkt.

Binnenlandse vluchten

Er zijn binnenlandse vluchten mogelijk in Cuba, maar omdat de afstanden niet al te groot zijn binnen Cuba, zul je hier hoogstwaarschijnlijk geen gebruik van maken.

Treinverkeer

Er is een treinnetwerk in Cuba waarmee je een aantal toeristische plaatsen kunt bezoeken. Zo is er vanuit Havana een oostelijke treinroute naar Santiago de Cuba via Matanzas, Santa Clara en Camagüey. Er is ook een westelijke treinroute van Havana naar Pinar del Rio. Deze treinen gaan echter niet dagelijks maar elke 3^e of 4^e dag. Bovendien willen ze nog wel eens uitvallen. Je moet dus geluk hebben dat de trein rijdt op de dag dat je wilt reizen en het is daarom niet praktisch om de trein te gebruiken tijdens een vakantie van 2-3 weken.

Bussen

Het is niet aan te raden om de lokale bussen te gebruiken. Deze zijn niet voor toeristen bedoeld, alleen voor de lokale bevolking. Ze zijn erg druk, niet comfortabel, rijden onregelmatig en je kunt alleen in CUP betalen. Er is echter een busservice speciaal voor toeristen, de Viazul bussen. Deze zijn comfortabeler en alle belangrijke toeristische plaatsen worden bediend. Bovendien rijden er één of meerdere bussen per dag naar de verschillende bestemmingen en ze rijden vrij punctueel. De kaartjes voor deze bussen moet je in CUP betalen.

Taxi’s

 In Cuba heb je een ruime keuze uit verschillende taxisoorten. In de steden kun je gebruik maken van een taxi. Sommige taxi’s hebben een meter, andere niet. Spreek in het laatste geval van tevoren een prijs af. Je kunt tevens tussen steden gebruik maken van een taxi. Ook dan moet je van tevoren een prijs afspreken. In sommige plaatsen heb je ook bijzondere taxi’s. Zo kun je in bijvoorbeeld Havana een taxirit maken in zo’n leuke oldtimer. Dit is zeker een aanrader, maar wel wat duurder. Ook kom je in Havana bicitaxi’s tegen, fietstaxi’s. Een leuke manier om binnen de stad van A naar B te gaan. In Havana en Varadero vind je de coco taxi, een knalgele, bolvormige brommertaxi. Wederom een grappige, leuke manier om je door de stad te verplaatsen. In Santiago de Cuba vind je ook motortaxi’s. Deze zijn echter niet aan te raden omdat de gebruikte helmen niet veilig zijn

Neem geen grote, harde koffers mee op reis in Cuba. De bagageruimte in de auto’s en minibusjes zijn niet groot. Vooral in een huurauto heb je niet veel bagageruimte, dus we raden je aan te reizen met een kleine (zachte) koffer of weekendtas. Een fijne rugtas is ideaal voor de dagtochtjes en uitstapjes die je maakt.

In Cuba kom je twee soorten accommodaties tegen.

Hotels

In de grotere steden kun je verblijven in hotels. De hotels in Cuba worden alle gerund door de staat. Er is tegenwoordig een grote variatie aan hotels, van boetiekhotels tot grote stadshotels en all-inclusive resorts. Je moet er echter rekening mee houden dat veel hotels wat verouderd zijn en ze niet allemaal erg sfeervol zijn. Bovendien komt de classificatie niet overeen met wat je van andere landen gewend bent.

Op strandbestemmingen heb je een vrij ruime keuze uit accommodaties in verschillende klassen en met verschillende faciliteiten. Veel strandresorts in Varadero zijn op basis van all-inclusive. Een verblijf in een wat luxer resort is een heerlijke afsluiting van je rondreis in Cuba.

Let op: in Cuba is er nog wel eens een tekort aan producten, waaronder bepaalde voedingsmiddelen of dranken. Het kan dus gebeuren dat je all-inclusive hotel tijdelijk bepaalde etenswaar of drankjes niet kan aanbieden. Dit heeft dus niet zozeer met de kwaliteit van het hotel of het personeel te maken. Houd hier rekening mee.

Casa particular

Tijdens een rondreis in Cuba zul je ook in één of meerdere casas particulares verblijven. Dit kun je zien als een soort Cubaanse bed and breakfast. Deze casas particulares worden gerund door de lokale bevolking en je verblijft dus bij mensen thuis. Dit is een erg leuke ervaring. Elke casa particular is anders en je vindt ze dan ook in alle soorten en maten. Soms is het een kamer echt bij de mensen thuis en soms is het een kamer in een apart gedeelte van het huis. Je hebt zelfs luxere casas particulares waarbij het huis als geheel wordt verhuurd.

Wij maken alleen gebruik van casas particulares waarbij je de beschikking hebt over een eigen badkamer. De kamers hebben ook airco of een ventilator. Bij aankomst overleg je met de eigenaar/eigenaresse wanneer en waar het ontbijt wordt geserveerd. Het ontbijt in een casa particular is vaak veel verser en lekkerder dan in een hotel in Cuba, dus extra genieten!

In sommige casas particulares maak je echt kennis met het gezin en dit leidt soms tot de meest onvergetelijke momenten van je vakantie. Ze spreken helaas niet allemaal Engels, dus als je Spaans niet erg goed is, is het handig om een taalgidsje of een offline vertaal-app bij de hand te hebben.

Soms kun je in een casa particular dineren. Dit moet vaak een dag van tevoren geregeld worden en ook hier geldt dat de maaltijden meestal veel lekkerder zijn dan in de staatsrestaurants en hotels. Als dit mogelijk is, maak hier dan zeker gebruik van.

Zowel in de zomer als in de winter is het in Cuba 6 uur vroeger. Cuba heeft ook zomer- en wintertijd, maar deze gaat niet op dezelfde datum in als in Nederland en in de tussenliggende periode (van een aantal dagen eind maart en eind oktober) kan het voorkomen dat het tijdsverschil 5 uur bedraagt.

Cuba is een veilig land. Het toerisme is enorm belangrijk voor het land, de economie en voor de Cubanen. Velen van hen werken in het toerisme, als eigenaar van een casa particular of van een paladar, als chauffeur of gids of als personeel in een hotel of restaurant. Zij zullen dus niets doen om het toerisme in gevaar te brengen. Zakkenrollers vind je overal en dus ook in Cuba, dus moet je wel de normale voorzichtigheid betrachten als je in een drukke stad rondloopt